دکتر دینانی  پنجم دی‌ماه ۱۳۱۳ در روستای دینان، حومه‌‌ی شهر اصفهان به دنیا آمد. وی پس از پایان تحصیلات ابتدایی در همان روستا، براساس انگیزه‌های دینی به حوزه‌ی علمیه‌ی اصفهان رفت و در مدرسه‌‌ی «نیم‌‌آورد» که از مدارس قدیمی و معروف آن شهر است، به تحصیل علوم دینی از قبیل صرف، نحو، منطق، معانی و بیان، اصول و فقه اشتغال پیدا کرد. ایشان بعد از آن برای تکمیل تحصیلات به شهر قم وارد شد و در محضر استادان بزرگ آن شهر، تحصیل فقه و اصول را ادامه داد.
در همان ایام ضمن اینکه در درس‌های خارج فقه و اصول شرکت می‌کرد، در درس‌های فلسفه «علامه طباطبائی» نیز حضور داشت. علامه علاوه بر درس‌های روزانه‌‌ی خود که غالباً تدریس کتاب «اسفار ملاصدرا» و «شفای ابن‌سینا» را شامل می‌شد، جلسات خصوصی تدریس فلسفه در شب‌های پنج‌شنبه و جمعه را به‌عهده داشت که دکتر دینانی  نیز در آن جلسات شرکت فعال و مداوم داشت.
علامه طباطبائی در هر سال، چند ماه نیز در شب‌های جمعه به تهران می‌رفتند و با «پرفسور هانری کربن» فرانسوی در موضوعات مختلف دینی و فلسفی به گفت‌وگو می‌پرداختند. در این دیدارها دکتر دینانی  به همراه علامه طباطبایی به تهران می‌رفت و در آن جلسات شرکت می‌کرد.
وی پس از وفات «آیت‌اللـّه بروجردی»  قم را ترک کرد و با ورود به شهر تهران ازطریق کنکور به دانشگاه تهران وارد شد و تا اخذ درجه‌‌ی دکتری در رشته‌‌ی فلسفه به تحصیلات خود ادامه داد. پس از اخذ درجه‌‌ی دکتری به دانشگاه فردوسی رفت و در آنجا به تدریس فلسفه اسلامی مشغول شد.
بعد از مشهد در سال ۱۳۶۲ به دانشگاه تهران رفت و  در گروه فلسفه آن دانشگاه به تدریس فلسفه مشغول شد. درخلال این مدّت علاوه بر کار تدریس، به تألیف کتاب‌هایی در زمینه‌های مختلف فلسفی مبادرت کرد.
دینانی میزان سنجش و درک هر چیزی را عقل می‌داند، حتی درک انسان از خدا را. دینانی را می‌توانی فیلسوفی عقل‌گرا دانست که به اشراق معتقد است و در عین حال فیلسوفی است متاله و اهل حکمت متعالیه و آشنا به تمامی جوانب عرفان. دینانی کتابی دارد با نام دفتر عقل و آیت عشق که در آن به جایگاه عقل در حکمت و فلسفه پرداخته و از عقل در برابر عقاید اشاعره دفاع کرده و به نقد‌ اندیشه‌های فلاسفه و عرفای شرق و غرب در این مورد می‌پردازد و در نهایت آرای خود را ارائه می‌نماید و عشق را فرآیند درک ژرف عقلی و خواست بر اثر شناخت عمیق می‌داند و تعارضی بین این دو نیست و هیچ کدام آن یکی را نفی نمی‌کند، بلکه عشق حقیقی را از مسیر عقل میسر می‌داند. به ایشان القابی چون «سرباز عقل» نیز نسبت داده می‌شود.
دکتر دینانی در سمینارها و همایش‌های متعدد داخلی و خارجی شرکت داشته و مقالات و آثار فراوانی در حوزه فلسفه و دین پژوهی به رشته تحریر در آورده که سه بار  کتاب‌هایشان جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را دریافت نموده ‌است و در اولین دوره همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۰ با عنوان چهره برتر فلسفه تقدیر شدند. چند نمونه از کتاب‌های ایشان عبارتند از:
قواعد کلی فلسفی در فلسفهٔ اسلامی (در دو مجلد)
دفتر عقل و آیت عشق (سه جلد)
ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام (سه جلد)
وجود رابط و مستقل در فلسفه اسلامی
شعاع‌ اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی
منطق و معرفت در نظر غزالی
اسماء و صفات حق
معاد
نیایش فیلسوف
درخشش ابن رشد در حکمت مشاء
فیلسوفان یهودی و یک مسئله بزرگ
فلسفه و ساحت سخن
جلال‌الدین دوانی فیلسوف ذوق التالّه
سخن ابن سینا و بیان بهمنیار
معمای زمان و حدوث جهان
از محسوس تا معقول

 آثار منتشره و گردآوری شده:
کتاب آینه‌های فیلسوف، به کوشش عبدالله نصری
کتاب سرشت و سرنوشت، به کوشش کریم فیضی
کتاب خرد و خردورزی، به کوشش علی اوجبی
کتاب هستی و مستی به کوشش کریم فیضی
کتاب شعاع شمس، به کوشش کریم فیضی
کتاب گفتار حکیم، به کوشش محمدجعفر محمدزاده
کتاب حافظ معنوی، به کوشش کریم فیضی
کتاب راز راز، به کوشش کریم فیضی
کتاب دُرّ سخن (مجموعه جملات کوتاه از سخنان دکتر دینانی)، به کوشش امیر اسماعیلی

منبع:
وبگاه ویکی فقه