مقاله «مواجهه فیلسوفان اسلامی با معرفتشناسی غربی»
1402-05-23
مقالهی «مواجهه فیلسوفان اسلامی با معرفتشناسی غربی» به قلم دکتر مهدی عبدالهی نگاشته شده و در شماره ۵ فصلنامه تاریخ فلسفه در اسلام به چاپ رسیده است. مقاله پیش رو را میتوان پژوهشی نو در موضوع به شمار آورد و تا کنون چنین تحقیق در خصوص تحولات دانش معرفت شناسی در فلسفه اسلامی صورت نگرفته است.
چکیده
معرفتشناسی اسلامی یکی از دانشهای نوپا در منظومه دانشهای فلسفی است. نوشتار حاضر قصد آن دارد که با روش تحلیل عقلی هویت معرفتی این دانش، ضرورت و نسبت آن با دیگر دانشهای بشری را تبیین کرده، سپس ماجرای این علم را در میان علوم اسلامی به تصویر بکشد. بنا بر مهمترین یافتههای این مقاله، فیلسوف بزرگ معاصر علامه طباطبایی را باید بنیانگذار این دانش در جهان اسلام دانست که پس از ورود فلسفههای مادی و اندیشههای پوزیتویستی غرب به ایران بهدرستی ضرورت این امر را برای مقابله عالمانه با این اندیشهها دریافت. پس از ایشان، دیگر فیلسوفان مسلمان معاصر این مسیر را ادامه دادند و با تنظیم، تبویب و تدوین مسائل معرفتشناسی موجب گسترش این دانش گردیدند و با نظریهپردازی به تعمیق و تحکیم مسائل آن پرداختند، چنانکه دیدگاههای معرفتشناختی را در حل مسائل سایر دانشها بهخصوص معرفتهای دینی به کارگرفتند. بهکارگیری معرفتشناسی در تبیین معارف اسلامی و دفاع از آنها در برابر هجمه دیدگاههای وارداتی از الهیات مسیحی یکی از درخشانترین نتایج حضور و گسترش این دانش در قلمرو علوم عقلی اسلامی بوده است. بهنظر میرسد در آینده نیز یکی از مهمترین ثمرات این دانش میتواند تأمین مبانی معرفتشناختی علوم انسانی مطلوب باشد.
برای مشاهده و دریافت فایل PDF مقاله روی لینک کلیک کنید.