کتاب علم و تمدن در اسلام
کتاب علم وتمدن در اسلام که به قلم دکتر سید حسین نصر به زبان انگلیسی نگاشته شده است ابتدا توسط دانشگاه هاروارد و سپس انتشارات New American Library در آمریکا به چاپ رسید و در سال 1351 به کوشش استاد احمد آرام به زبان فارسی ترجمه و به همت انتشارات علمی و فرهنگی به چاپ رسید.
همانطور که دکتر نصر در مقدمه کتاب گفته است این کتاب اولین کتاب یک جلدی به زبانهای اروپایی و راجع به تمام علوم اسلامی است که با توجه به عمومی بودن مخاطب از ذکر مسائل تخصصی در آن خودداری شده است و کوشش مولف بر این بوده که کلیت تاریخ علوم اسلامی، روش علمی مسلمین و نمونه هایی از آثار برجسته آنان را بیان نماید.
مولف در ابتدا به معرفی بزرگان علمی و چهرههای جهانی علوم اسلامی میپردازد و ادامه به شرح سیستم آموزشی و ساختارهای تربیتی وعلمی جهان اسلام و موسسات تعلیمات عالی و رصدخانهها و بیمارستانها و مراکز تصوف را در دوران طلایی تمدن اسلامی میپردازد.
مولف در این کتاب تاکید دارد که مسلمانان نه تنها آثار فلاسفه و دانشمندان یونانی و هندی و... را ترجمه و حفظ کرده اند بلکه نقش تاثیر گذاری در پیشرفت آن علوم داشته اند و در عین حال مکتب مستقل فکری خود منبعث از وحی و معارف اسلامی است را داشته اند.
این کتاب اشاره میکند که هدف علم اسلامی دستیابی به کمال معنوی و نشان دادن وحدت همه چیز است و تاکید فلاسفه و دانشمندان اسلامی بر وحدت را تصویر کشیده است.مولف در ادامه به شاخههای مختلف علوم اسلامی پرداخته است و در خلال آن ارتباط بین علم و دین و نگاه دانشمندان اسلامی به علوم را شرح میدهد. شاخه های علوم دوران اسلامی که در این کتاب آورده شدهاند عبارتند از: جهانشناسی، علم هیئت، جغرافیا، تاریخ طبیعی، فیزیک، ریاضیات، نجوم، پزشکی، کیمیا، فلسفه، کلام و سنت عرفانی.
در بخش سنت کیمیای نویسنده به نگاه معنوی اندیشمندان اسلامی به علم کیمیا میپردازد که بُعد غیرمادی و روحانی اجسام عالم را در کنار بُعد مادی اشیا درنظر میگرفتند و نهایتا تاثیر کیمیای اسلامی بر مغرب زمین را شرح میدهد و در فصلهای پایانی کتاب به تعارض فلسفه و کلام میپردازد و اشکالات غزالی به فلاسفه و پاسخ های ابن رشد و سیر تحولات فلسفه در شرق و غرب جهان اسلام را شرح میدهد.